0 محصول
هیچ محصولی یافت نشد.
انگل شناسی و تجهیزات مرتبط با آن
به طور کلی انگل شناسی (Parasitology)، مطالعه انگل‌ها و تاثیرات مرتبط با آن نظیر عفونت و بیماری در بدن موجودات زنده می‌باشد. این علم دامنه بسیار گسترده‌ای داشته و همواره در تلاش است تا درک جدیدی نسبت به ارتباط انگل‌ها با زندگی انسان‌ها، گیاه‌ها و حیوانات به‌دست آورد.
گفت‌وگو پیرامون تمام شاخه‌های پاراسیتولوژی، در حوصله این بحث نمی‌گنجد؛ بنابراین ما انگل شناسی پزشکی (Medical Parasitology) را هدف اصلی قرار داده‌ایم که با زندگی و سلامت انسان‌ها گره خورده است.
همچنین نگاهی به فرآیندهای نمونه گیری و نحوه انجام این آزمایشات انداخته و تعدادی از تجهیزات و کیت‌های آزمایشگاهی مرتبط را معرفی می‌نماییم.
چه زمانی آزمایش انگل شناسی انجام می‌شود؟
آزمایش مدفوع (ST) یکی از آزمایشات رایج انگل شناسی است که معمولاً به عنوان بخشی از چک آپ کامل افراد و یا بر اساس علائمی که در فرد ظاهر شده است، تجویز می‌گردد. متخصصین آزمایشگاهی پس از نمونه گیری، با استفاده از تجهیزات و آزمایشات انگل شناسی، وجود ناهنجاری‌های احتمالی و موارد مشکوک در بدن را بررسی می‌نمایند.
انگل چگونه وارد بدن می‌شوند؟
برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید راجع به اینکه انگل چیست اطلاعاتی کسب کنیم.
انگل‌ها ارگانیسم‌هایی هستند که در بدن فرد میزبان زندگی کرده و مواد مغذی بدن وی را حتی به قیمت در خطر انداختن سیستم ایمنی، سلامتی و جان فرد آلوده، استفاده می‌کنند.
این ارگانیسم‌ها از راه‌های مختلف، خود را به محیطی برای زندگی و حیات می‌رسانند. راه‌های ورودی آن‌ها به بدن انسان نیز بسیار گسترده است.
انگل می‌تواند از طریق مجاری طبیعی مانند چشم‌ها و دهان وارد بدن شود و یا گزیدگی حیوانات و حشراتی مانند پشه آنوفل، زمینه ساز ورود انگل‌ها باشند.
به طور کلی اصلی‌ترین راه نفوذ و تکثیر این موجودات مزاحم در بدن انسان، از طریق خوردن و آشامیدن می‌باشد. بنابراین انگل‌های سیستم گوارشی مانند انگل روده‌ای، شایع‌ترین نوع این بیماری هستند.
خوشبختانه امروزه بیشتر مراکز درمانی و آزمایشگاهی، تجهیزات آزمایش انگل شناسی را نیز دارا بوده و در صورت شناسایی و پیگیری به موقع روند درمانی، می‌توان با کمک داروهای مختلفی بدن را از انگل‌ها پاکسازی نمود.
علائم ابتلا به انگل چیست؟
برخی از انگل‌ها هیچ‌گونه علائم ظاهری در میزبان خود ایجاد نمی‌کنند و تنها با کمک آزمایش انگل شناسی قابل تشخیص می‌باشند.
در واقع بیشتر انگل‌ها در صورت سلامت سیستم ایمنی فرد، به طور طبیعی از بدن دفع می‌شوند. در حالیکه ممکن است برای برخی از افراد باعث ایجاد ناراحتی و بیماری‌های شدیدی شوند.
عفونت‌های انگلی زمانی رخ می‌دهند که انگل‌ها رشد و تولید مثل کرده و به سیستم‌های مختلف بدن حمله کنند. برخی از نشانه‌های ابتلا به انگل به خصوص در روده‌ها عبارتند از:
- اسهال مزمن
- اختلالات تغذیه‌ای
- خستگی
- یبوست
- احساس درد و گرفتگی معده
- کم آبی بدن
- علائمی شبیه آنفولانزا در طولانی مدت
- تورم غدد لنفاوی
- خارش
- سرگیجه
- درد مفاصل
- تب‌های مکرر
عوامل بروز انگل روده‌ای چیست؟
انگل‌های روده‌ای معمولاً از طریق خوردن و آشامیدن مواد آلوده به ذرات بسیار ریز مدفوع وارد سیستم گوارش می‌شوند. به عنوان مثال:
- آشامیدن آب آلوده استخرها، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها
- بلعیدن تصادفی خاک و یا هر چیزی که با مدفوع انسان و حیوان در تماس بوده است.
- خوردن گوشت خام
- خوردن میوه‌جات و سبزیجاتی که به خوبی شسته نشده‌اند.
- دست زدن به سطوحی که ممکن است با مدفوع فرد مبتلا آلوده شده باشد، مانند وسایل دستشویی و حمام و سپس لمس چشم‌ها یا دهان با دست آلوده.
- سفر به مناطقی که در آن، انگل‌ها شایع‌ترند.
- عدم شستشوی دست‌ها پس از تعویض پوشک نوزاد
- رابطه جنسی مقعدی
عدم رعایت موارد گفته شده و سهل‌انگاری در رعایت بهداشت فردی منجر به بیماری‌های انگلی می‌شود. اولین قدم برای درمان این بیماری، شناسایی نوع انگل بر اساس نمونه مدفوع می‌باشد.
آیا می‌توان در منزل نمونه گیری مدفوع را انجام داد؟
اولین قدم برای انجام آزمایش انگل شناسی، نمونه گیری از مدفوع است. این عمل را می‌توان در آزمایشگاه و یا منزل انجام داد. نمونه گیری از مدفوع با استفاده از ظرف‌های استریل و مخصوصی انجام گرفته و سپس به آزمایشگاه ارسال می‌گردد.
ناگفته نماند که نمونه گیری از نوزادان و کودکان دشواری‌های خود را داشته و نیازمند صبر و حوصله فراوان است تا شرایط و نکات بهداشتی در نمونه گیری رعایت شود.
نکات مهم در رابطه با نمونه گیری مدفوع در منزل
برای انجام این عمل باید نکات بهداشتی خاصی رعایت شود. از جمله این نکات می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- نمونه مدفوع نباید با هرگونه رطوبت (مانند ادرار)، الیاف (پرزهای پوشک نوزاد) و خون (خونریزی عادت ماهانه) مخلوط شود.
- اگر قسمت خارجی ظرف استریل نمونه‌گیری آلوده شود، توسط آزمایشگاه پذیرفته نمی‌شود.
- در صورت ابتلا به هموروئید (بواسیر) و یا شقاق (زخم مقعد)، مساله باید با پزشک آزمایشگاه مطرح شود.
- بهتر است نمونه، ظرف مدت 30 دقیقه به آزمایشگاه منتقل شود.
- مصرف داروهایی نظیر آنتی بیوتیک‌ها باید با مشورت پزشک قبل از نمونه‌گیری متوقف شوند.
در صورتی که در آزمایش مدفوع مورد مشکوکی مشاهده نشود اما بیمار هم‌چنان درگیر علائم باشد ممکن است تست استرینگ برای وی تجویز گردد.
چه زمانی نیاز به تست استرینگ دارم؟
بیشتر انگل‌های روده‌ای در قسمت پایینی روده فعالیت می‌کنند و به همین علت در آزمایشات مدفوع قابل تشخیص هستند.
درحالی‌که برخی دیگر از انگل‌ها (مانند ژیاردیازیس) در قسمت فوقانی روده بوده و به همین دلیل در بررسی مدفوع نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود؛ اما هم‌چنان بیمار از علائم بیماری انگلی رنج می‌برد. در چنین شرایطی تست استرینگ انجام می‌شود.
چگونه تست استرینگ انجام می‌شود؟
تست استرینگ (String test) یا تست انترو، برای بازیابی نمونه‌هایی از مواد موجود در معده و قسمت اول روده کوچک، به‌کار می‌رود. سپس این نمونه‌ها از نظر وجود احتمالی انگل‌ها، در زیر میکروسکوپ بررسی می‌شوند.
البته این آزمایشات ممکن است نیاز به اقدامات اولیه‌ای نظیر روزه داری 12 ساعته (عدم خوردن و آشامیدن) داشته باشد. برای شروع آزمایش یک کپسول ژلاتینی خوراکی به فرد داده می‌شود که حاوی یک نخ و دارای وزن نسبتاً زیادی است. وزن زیاد این کپسول به پایین رفتن آن در معده کمک می‌نماید و انتهای نخ به گونه یا پشت گردن بیمار چسبانده می‌شود.
معمولاً پس از بلعیدن کپسول، پزشکان به فرد توصیه می‌کنند تا مدتی حدود 4 ساعت استراحت نماید. در طی مدت استراحت، فرآیندهای گوارشی طبیعی به تدریج روی کپسول اثر می‌گذارند و نخ متصل به آن نمونه انگل را معده و قسمت فوقانی روده جمع آوری می‌نماید.
در انتها، استرینگ یا همان نخ از معده بیرون کشیده می‌شود و در یک محفظه امن قرار می‌گیرد تا به وسیله آزمایشات انگل شناسی و تجهیزات مرتبط با آن، دقیق‌تر مورد بررسی قرار گیرد.
علیرغم اینکه تست استرینگ بسیار ایمن است و موجب بروز عوارض نمی‌گردد ولی، ممکن است انجام آن کمی برای بیمار ناراحت کننده باشد.
همچنین زمانی که پزشک کپسول را به وسیله ریسمان بسیار کوچک و نازک به بیرون می‌کشد شاید بیمار دچار حالت تهوع شود. هرچند این فرآیند طولانی نیست و پزشک به سرعت کپسول را خارج می‌کند.
بعد از آزمایش انگل شناسی چه اتفاقی می‌افتد؟
در صورت ابتلای فرد به بیماری‌های انگلی، پس از انجام آزمایش نوع انگل تشخیص داده می‌شود. با توجه به نوع انگل، پزشک نحوه درمان آن را تعیین می‌نماید.
به طور کلی، برخی از عفونت‌های انگلی در صورت سالم بودن سیستم ایمنی و داشتن رژیم غذایی متعادل، خود به خود از بین می‌روند. به هر حال، برای انگل‌هایی که به صورت طبیعی از بین نمی‌روند، پزشک داروهای خوراکی تجویز می‌نماید. درمان بیشتر بیماری‌های انگلی مؤثر و اثبات شده است.
دستگاه‌ها و تجهیزات آزمایش انگل شناسی
آن‌چه که مراجعین از تجهیزات آزمایشگاه انگل شناسی مشاهده می‌کنند، تنها شامل صندلی‌های آزمایشگاه و ظرف استریل نمونه‌گیری است. در حالی که در پشت صحنه برای انجام آزمایش و بررسی‌های تخصصی، وسایل زیادی تدارک دیده شده‌اند؛ تجهیزاتی نظیر:
- اتوکلاو آزمایشگاهی برای استریلیزاسیون تجهیزات (Laboratory autoclave)
- یخچال و فریزر آزمایشگاهی برای نگهداری مواد و نمونه‌ها
- کیت رنگ آمیزی تری کروم (Trichrome stain kit)
- کیت الایزا جهت تعیین IgG علیه توکسوپلاسما (Toxoplasma IgG ELISA Kit)
- کیت FOB برای تشخیص خون مخفی در مدفوع (Fecal occult blood test kit)
- کیت تشخیص هلیکوباکتر پیلوری در مدفوع (Helicobacter pylori antigen test kit)
- محلول لوگول یا ید لوگول جهت بررسی لام های مستقیم انگل شناسی (Lugol)
- محیط کشت مخصوص انگل شناسی
- محیط کشت مدفوع
- محیط کشت XLD
- مک کانکی
- محیط کشت کری بلر
- EMB
- HE
- محیط کشت SS آگار
- دیسک‌های آنتی بیوتیکی مربوط به تست‌های حساسیت میکروبی
- تست آنتی بیوگرام
- فرمالین 5%
- فرمالین 10%
- ویال SAF
- ویال استریل
- ست بلید انگل شناسی (Parasitology blade set)
- کیت تشخیص کیفی پلاسمودیوم برای تشخیص مالاریا (Plasmodium kit)
منابع
https://www.healthline.com/health/string-test#causes